Handelsweg 26-28 9482 WE Tynaarlo
Openingstijden: 07:30 - 17:00 uur.
26 mei 2016. Het is iets voor achten in de ochtend als een 47-jarige vrouw door de Rijnstraat in Den Haag loopt. Een paar minuten later is ze dood. Steigermateriaal dat niet goed aan een hijskraan is vastgemaakt, komt op haar terecht. Dat soort incidenten – weliswaar zelden met fatale gevolgen – komen vaker voor, blijkt uit een enquete van vakbond FNV en vakvereniging Het Zwarte Corps (HZC) onder 378 kraanmachinisten. Bijna de helft van de machinisten zag in de afgelopen zes maanden een of meerdere keren iets van zijn kraan schieten dat niet goed was vastgemaakt.
Aanpikkelateur
Volgens René van der Steen, voorzitter van HZC, de bond voor machinegebonden personeel, heeft dat voor een groot deel te maken met een tekort aan gekwalificeerd personeel. De mannen die de lasten vastmaken aan de kranen, zogenoemde aanpikkelateurs, zijn er vaak niet voor opgeleid.
“Meestal is het een metselaar of een timmerman die toevallig even niets te doen heeft, die de lasten vastmaakt. Zo iemand kan vast goed metselen of timmeren, maar heeft geen idee welk hijsmiddel gebruikt moet worden voor welke last.”
En zo komt het weleens voor dat de aanpikkelateur zijn vinger beknelt, een geknapte staalkabel in zijn gezicht krijgt of een betonnen blok ziet losschieten.
Ook communicatie is een struikelblok, zegt Van der Steen. Vanwege soms niet al te beste apparatuur in de kranen. Maar ook vanwege de gebrekkige kennis van de Nederlandse of Engelse taal bij sommige (vaak Oost-Europese) bouwvakkers.
Van der Steen: “Soms heeft een kraanmachinist geen zicht op wat hij doet en moet hij vertrouwen op aanwijzingen van beneden. Maar het komt voor dat de aanpikkelateur dan een term noemt voor linksaf terwijl hij rechtsaf bedoelt.”
Tegelijkertijd heeft de kraanmachinist zelf, die wel van wanten weet, het vaak te druk om de man beneden aan te sturen om ongelukken te voorkomen, blijkt uit de enquete . Twintig procent van de machinisten krijgt van zijn werkgever niet altijd de tijd om te pauzeren. En nog eens twintig procent mag helemaal niet van de kraan af om te eten of een toiletbezoek te plegen.
Neem de 57-jarige Sjack Rover. Die bewaart in zijn kraan een leeg plastic flesje. Als hij heel nodig moet, maar geen tijd heeft voor een plaspauze, doet hij het in zijn fles. “Er zijn machinisten die de inhoud naar beneden kieperen. Dat doe ik niet, ik neem de fles aan het eind van de dag netjes mee naar beneden. Maar we moeten ook boven eten. (…) Ik zeg weleens: ik zit op de wc te eten”, zegt Rovers in een interview met vakbond FNV.
Hoe anders was het voor de crisis, mijmert Van der Steen. Toen grote bouwbedrijven niet al het werk uitbesteedden en er genoeg gekwalificeerd personeel op de bouwplaats rondliep. HZC en FNV pleiten daarom voor een verplichte opleiding voor aanpikkelateurs.
“Nu is hij voor een groot gedeelte willekeurig gekozen. Iemand die op goed geluk lasten vastmaakt. Wij zijn al blij als er vijftig procent extra aan geschoold personeel bijkomt”, aldus Van der Steen.
Bron: Trouw