Een hijskraan besturen is geen lichte taak. Je verplaatst lasten van soms tientallen tonnen, vaak op bouwplaatsen waar veel mensen werken. Daarom stelt de wet duidelijke eisen: wie een kraan >10 tnm bedient op bouwplaatsen, moet geregistreerd zijn in het TCVT-register en beschikken over een geldig TCVT-vakbekwaamheidsbewijs.
Maar stel dat er tóch iets misgaat: je veroorzaakt schade of er vindt een ongeval plaats, en achteraf blijkt dat jij of je collega geen TCVT-certificaat had. Wat gebeurt er dan?
Waarom is een TCVT-certificaat verplicht?
- Het is wettelijk geregeld via het Arbobesluit.
- Zonder TCVT-registratie mag je geen hijswerk op bouwplaatsen uitvoeren met een machine met een een vermogen >10 tnm.
- De Nederlandse Arbeidsinspectie controleert actief of machinisten wel zijn geregistreerd.
- Het certificaat moet regelmatig vernieuwd worden via bijscholingscursussen en geregistreerde praktijkervaring..
Het doel is simpel: veiligheid waarborgen en ongelukken voorkomen.
Praktijkvoorbeelden en gevolgen
1. Geen dekking van de verzekering
In 2023 werd een zaak behandeld waarin een machinist schade veroorzaakte met een rupskraan. Hij beschikte wel over een TCVT-bewijs, maar voor een andere kraancategorie. De verzekeraar wees de schadeclaim af omdat de machinist niet bevoegd was. Het bedrijf bleef achter met een rekening van vele tienduizenden euro’s.
2. Boetes en stillegging door de Arbeidsinspectie
Ook zonder schade kan het misgaan. Tijdens een inspectie in Noord-Nederland bleek dat een machinist niet in het TCVT-register stond. De Arbeidsinspectie legde het werk direct stil en de werkgever kreeg een forse boete. Het project liep dagen vertraging op en dat leverde extra kosten op voor de opdrachtgever.
3. Strafrechtelijke vervolging bij ernstig letsel
In 2019 gebeurde er een tragisch ongeval waarbij een kraan omviel en een dodelijk slachtoffer viel. De machinist had niet de juiste bekwaamheidspapieren. Hij werd veroordeeld tot een taakstraf. Ook de werkgever moest zich verantwoorden voor het inzetten van een onbevoegde werknemer.
4. Persoonlijke aansprakelijkheid
Een ander voorbeeld is een kraanongeval waarbij een gevel in Groningen zwaar beschadigd raakte. Omdat de machinist niet over een geldig certificaat beschikte, weigerde de verzekeraar uit te keren. De werkgever werd persoonlijk aansprakelijk gesteld en moest ruim €180.000 schade zelf betalen.
Wat betekent dit voor werkgevers?
Voor werkgevers is de boodschap duidelijk: laat nooit iemand werken zonder geldig TCVT-bewijs. Controleer bij indiensttreding of het certificaat aanwezig en geldig is, leg dit vast in het personeelsdossier en zorg dat machinisten op tijd hun hercertificering doen. Dit geldt ook voor uitzendkrachten of ingehuurde zzp’ers. Controleer in het persoonsregister TCVT-RA.
Veelgestelde vragen
- Kan ervaring een certificaat vervangen? Nee, ervaring telt niet als bewijs. Alleen een officieel TCVT-examen maakt een machinist bevoegd.
- Wie krijgt de boete: machinist of werkgever? Beiden. De machinist omdat hij onbevoegd werkte, de werkgever omdat hij de machinist liet werken zonder bewijs.
- Mag je werken als kraanmachinist als je certificaat net verlopen is? Nee, zodra het bewijs ongeldig is, mag je niet meer hijsen.
Conclusie
Werken zonder TCVT-vakbekwaamheidsbewijs is een groot risico. Niet alleen voor de veiligheid, maar ook financieel en juridisch. Zonder certificaat kunnen verzekeraars weigeren te betalen, kan de Arbeidsinspectie het werk stilleggen en kan er zelfs strafrechtelijke vervolging volgen.
HOC Opleiding & Training helpt
HOC Opleiding & Training in Tynaarlo ondersteunt machinisten en bedrijven bij het behalen en verlengen van het TCVT-vakbekwaamheidsbewijs. Zo voorkom je boetes, claims en onnodige risico’s.
