Wie ooit in de cabine van een shovel heeft gezeten, weet hoe indrukwekkend deze machine is. Met gemak verplaatst een shovelmachinist enorme hoeveelheden zand, puin of grond. Maar die kracht brengt ook risico’s met zich mee. Jaarlijks gebeuren er ongevallen omdat de bediening niet goed verloopt of omdat veiligheidsregels worden genegeerd. In dit blog lees je waarom veilig werken met een shovel belangrijk is en hoe je dat in de praktijk kunt toepassen.
Waarvoor gebruik je een shovel?
Een shovel is veelzijdig inzetbaar en wordt veel gebruikt voor:
- Grondverzet – bijvoorbeeld bij het uitgraven van bouwputten, het aanleggen van wegen of het ophogen van terreinen.
- Op- en overslag – denk aan het verplaatsen van zand, grind, mest of bulkgoederen op een terrein of in een loods.
- Landbouw en groenvoorziening – het laden van voer, mest of compost.
- Industriële toepassingen – het vullen van bunkers of silo’s en het intern transport van zware materialen.
Juist doordat een shovel in zoveel sectoren wordt gebruikt, is het belangrijk dat machinisten goed weten hoe ze veilig met de machine omgaan.
Waarom aandacht voor veiligheid bij shovels zo belangrijk is
Een shovel kan honderden kilo’s in één keer verplaatsen. Dat maakt het een van de meest veelzijdige voertuigen op bouwplaatsen, overslagterreinen en in de landbouw. Tegelijkertijd zien we in de praktijk dat ongelukken vaak ontstaan door:
- onvoldoende kennis van de machine,
- te snel werken of tijdsdruk,
- slechte communicatie met collega’s op de werkvloer.
Een ongeluk met een shovel heeft al snel grote gevolgen. Niet alleen voor de machinist, maar ook voor omstanders.
Veelgemaakte fouten bij het werken met een shovel
- Geen controle vooraf doen – bijvoorbeeld banden, verlichting en remmen overslaan.
- Werken op een helling zonder de juiste stabiliteit.
- Lading te hoog optillen en dan rijden waardoor het voertuig instabiel wordt.
- Gebrek aan communicatie met collega’s bij het laden en lossen.
Herken je één van deze fouten? Dan is het tijd om kritisch naar je werkmethoden te kijken.
Shovel rijbewijs: een investering in veiligheid
Steeds meer opdrachtgevers eisen dat machinisten een zogenaamd shovel rijbewijs of certificaat hebben. Dit geeft niet alleen zekerheid richting de werkgever, maar ook richting verzekeraars. Het laat zien dat de machinist aantoonbaar veilig met de machine kan werken. Lees meer hierover in de arbocatalogus bouw en infra.
Fun fact: veel ervaren machinisten zeggen na een shovel training dat ze tóch nieuwe inzichten krijgen. Kleine aanpassingen in houding of rijstijl kunnen namelijk veel verschil maken.
FAQ: vragen over veilig werken met een shovel
1. Moet ik een certificaat hebben om met een shovel te werken? Ja, de Arbowet stelt dat je aantoonbaar deskundig moet zijn. Een certificaat of shovel rijbewijs is de meest gebruikelijke manier.
2. Hoe vaak moet ik een shovel training volgen? Het advies is eens per 5 jaar, of eerder als er nieuwe machines of werkomstandigheden bijkomen.
3. Geldt dit ook voor shovels in de op- en overslag? Ja, ook daar gelden dezelfde veiligheidsregels. Ongeacht of je bulkgoederen laadt of grond verplaatst, veiligheid staat altijd voorop.
4. Wat is het verschil tussen gebruik in de landbouw en in het grondverzet? In de landbouw gaat het vaak om kleinere shovels en specifieke materialen zoals voer of mest, terwijl bij grondverzet meestal grotere machines worden ingezet voor zware belasting en intensief gebruik.
Conclusie
Een shovel is onmisbaar voor op- en overslag én grondverzet. Maar hoe krachtiger de machine, hoe groter het risico. Met de juiste kennis, bewustwording en – waar nodig – een certificaat verklein je de kans op ongelukken aanzienlijk. Zo werk je niet alleen veiliger, maar ook efficiënter.
Wil je meer weten over de cursus “Veilig werken met een shovel”, klik hier.
