Tijdens de wintermaanden plaatsen veel organisaties feest- en kerstverlichting in winkelstraten, bedrijfstuinen en openbare ruimtes. Daarbij wordt steeds vaker een hoogwerker ingezet. Het veilig werken met hoogwerkers voor feestverlichting vraagt echter om extra aandacht, omdat de werkzaamheden plaatsvinden in krappe ruimtes, bij beperkt zicht en in drukke omgevingen. Daarbij heb je te maken met omstanders die niet gewend zijn aan deze machines. In dit kennisbankartikel lees je praktische richtlijnen om feestverlichting veilig te installeren met een hoogwerker, gebaseerd op de aanbevelingen van IPAF. Ook ontdek je waarom een goede opleiding essentieel is voor medewerkers die met deze machines werken.
Waarom deze werkzaamheden extra risico’s kennen
Het ophangen en verwijderen van verlichting lijkt onschuldig, maar in de praktijk komen verschillende risico’s samen:
- werken op hoogte
- verkeer en voetgangers in de directe omgeving
- beperkte manoeuvreerruimte
- veranderend weer en minder daglicht
- tijdsdruk door seizoenswerk
Door deze combinatie ontstaan sneller gevaarlijke situaties dan bij regulier onderhoud. Een gestructureerde voorbereiding is daarom noodzakelijk.
Selecteer de juiste hoogwerker
Een veilige uitvoering begint bij het juiste type hoogwerker. Niet iedere machine is geschikt voor smalle winkelstraten of locaties met obstakels zoals gevels en bomen.
Let bij de keuze op:
- reikwijdte en werkhoogte
- stabiliteit op de ondergrond
- beschikbare opstelruimte
- aanwezigheid van verkeer of publiek
- mogelijkheid om te draaien in krappe ruimtes
Veel incidenten ontstaan omdat operators een machine gebruiken die niet past bij de locatie. Een goede locatieverkenning voorkomt dat probleem.
Veilig opstellen van de hoogwerker
Een correcte opstelling is cruciaal bij het installeren van feestverlichting.
Zorg altijd voor:
- een vlakke en draagkrachtige ondergrond
- stabilisatieplaten als de bodem onvoldoende stevig is
- duidelijke afzetting van het werkgebied
- zichtbare markering bij avond- en nachtwerk
- voldoende ruimte rondom de draaicirkel
Bij werkzaamheden in het donker is extra werkverlichting verplicht, op zowel de werkplek als de hoogwerker zelf.
Bescherm medewerkers én voorbijgangers
Omdat feestverlichting meestal wordt geplaatst in drukke gebieden, is omgevingsveiligheid minstens zo belangrijk als persoonlijke veiligheid.
Omgevingsmaatregelen:
- afzethekken, linten en duidelijke looproutes
- verkeersregelaars bij locaties langs wegen
- waarschuwingborden en signaalverlichting
Persoonlijke bescherming:
- valbeveiliging bevestigd aan een geschikt ankerpunt
- helm, veiligheidsschoenen en reflectiekleding
- gesealde of gezekerde gereedschappen om vallende objecten te voorkomen
Dit zijn maatregelen die bij vrijwel elke opdracht in de openbare ruimte verplicht zijn.
Houd rekening met weer, wind en zichtbaarheid
De combinatie van winterweer en werken op hoogte vergroot de kans op incidenten.
Let op:
- maximale windsnelheid van de MEWP
- natte of gladde ondergrond
- beperkt zicht tijdens donkere uren
- kou en regen die grip en concentratie beïnvloeden
Een korte risico-inschatting vooraf – inclusief windmeting – helpt onveilige situaties te voorkomen.
Zorg voor goed opgeleide medewerkers
Veel incidenten met hoogwerkers ontstaan door onvoldoende kennis of verkeerde bediening. Zeker bij het veilig plaatsen van feestverlichting is vakbekwaamheid essentieel.
Met de IPAF Hoogwerkeropleiding van HOC Opleiding & Training leren deelnemers:
- de juiste bedienings- en noodprocedures
- werken volgens de officiële IPAF-richtlijnen
- beoordelen van ondergrond, omgeving en risico’s
- toepassen van valbeveiliging
- veilig werken in openbare ruimtes
Deze opleiding is geschikt voor medewerkers van installatiebedrijven, gemeentediensten, aannemers en andere organisaties die periodiek feestverlichting plaatsen.
*Bekijk hier de IPAF Hoogwerkercursus van HOC Opleiding & Training
Checklist – Veilig werken met hoogwerkers voor feestverlichting
Voor de start:
- Locatie vooraf bekeken
- Juiste hoogwerker gekozen
- Werkplan gemaakt (inclusief verkeers- en omgevingsplan)
Tijdens het werk:
- Hoogwerker inzetten voor kerstverlichting veilig
- Stabilisatieplaten gebruikt op zachte ondergrond
- Werkgebied afgezet en zichtbaar gemarkeerd
- Voldoende verlichting aanwezig
Medewerkers & PBM:
- Operator opgeleid volgens IPAF
- Valbeveiliging correct gebruikt
- Gereedschappen gezekerd
Omgeving & risico’s:
- IPAF richtlijnen hoogwerker openbare ruimte toegepast
- Veilig installeren feestverlichting met hoogwerker volgens RI&E
- Windkracht en zicht gecontroleerd